Collaborate or die – ‘Een praktisch handboek’

Daar heb je hulp van verschillende experts voor nodig, uit het onderwijs, overheid, industrie, retail, om maar wat te noemen. Dit realiseren, kan alleen slagen met co-creatie, zo leerde James Veenhoff. Samen met Martijn Pater schreef hij alles wat hij leerde van deze ervaring en van vele andere projecten die daarna volgden, op in een handboek over co-creatie, Collaborate or Die.

Experts

We moeten realistisch zijn: we hebben niet altijd de experts in huis en moeten samenwerken buiten de deur. Dat is spannend, misschien een stap te ver voor veel bedrijven. Voor degenen die het wel aandurven, helpt het boek Collaborate or die met stappen en veel praktische tips voor co-creatie.

Vier vormen van co-creatie

Veenhoff en Pater beschrijven vier vormen van co-creatie: expert co-creatie, crowdsourcing, community co-creatie en coalities. Bij alle gaat het om iets nieuws verwezenlijken, wat de kern is van co-creatie. Het verschil zit in wie wordt uitgenodigd (iedereen of een selectie) en wie is de eigenaar (de initiatiefnemer of alle bijdragers).

Bouwstenen

Vijf leidende principes vormen het grootste deel van het boek. Het zijn de bouwstenen die het co-creatieproces vormgeven. Ze zijn toepasbaar op alle vormen van co-creatie, al gaan de auteurs in hun beschrijving uit van de expert co-creatie.

Het eerste principe is ‘inspireer tot deelname’. Dit gaat over het ‘waarom’ van de uitdaging creëren, iets dat anderen triggert en waar ze aan willen bijdragen. Deze vertaalt het kernteam in een HKW: ‘Hoe kunnen we…’.

Co-creatie workshop

Daarna volgt het tweede principe ‘selecteer de beste(n)’. Een niet te licht te nemen stap, want mensen maken het verschil bij co-creatie. In principe zijn er, naast het kernteam, de volgende type experts nodig: de klant, de professor, de professional, de verbinder en de wildcard. In totaal zal ongeveer 12 mensen deelnemen aan de co-creatie workshop.

Vertrouw op het proces

Het hele co-creatieproces zal enkele maanden duren, de co-creatiesessie een halve tot hele dag. Ook al is creativiteit vaak chaotisch, er ligt een proces aan co-creatie ten grondslag. ‘Vertrouw op het proces’, is het derde principe. In dit principe leggen de auteurs alle delen van de sessie in groot detail stapsgewijs uit, tot aan opmerkingen over de kwaliteit van de koffie. Nadat de deelnemers tijdens de sessie een aantal goede en originele ideeën hebben gecreëerd en gepresenteerd, is het nog niet afgelopen. De moderator legt de lat nog een stukje hoger, volgens het vierde principe. Dit principe draait om reflecteren, verbeteren, verrijken. Ook kijken we hier naar de toekomst, met verschillende horizons over korte (tot een jaar), middellange (een tot drie jaar) en langere (tot vijf jaar) termijn. Het laatste principe, ‘Leid de verandering’, gaat over het waarmaken van de verandering, op basis van de strategie en routekaart die eerder zijn ontwikkeld.

Online sessie

Op dit moment is het wat lastiger co-creatiesessies fysiek te organiseren. Gelukkig hebben de auteurs daar ook aan gedacht. In het laatste hoofdstuk gaan ze in op het modereren van een online sessie. Hier zijn wat aanpassingen voor nodig, maar het is mogelijk elke stap uit te voeren met behulp van online samenwerkingstools en een goede voorbereiding.

Collaborate or die beschrijft het proces van co-creatie, waarmee het een praktisch handboek is voor iedereen die geïnteresseerd is in samenwerking met externe experts en professionals. Zoals de titel al zegt: alles proberen alleen te doen is geen optie meer.