Digitalisering en conflictoplossing
Gebonden Nederlands 2021 1e druk 9789013165753Samenvatting
'Digitalisering en conflictoplossing' behandelt de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en conflictoplossing. Het is de eerste publicatie die deze onderwerpen in de volledige breedte behandelt. De titel geeft een doorsnede van de verschillende actuele thema’s en vraagstukken die op dit gebied spelen en is interessant voor zowel praktijkjuristen als academici.
Digitalisering heeft een belangrijke invloed op juridische conflictoplossing. Deze invloed is vandaag de dag al groot te noemen, maar zal in de toekomst alleen nog maar toenemen. Digitalisering beïnvloedt de procedure bij de rechter, maar leidt ook tot nieuwe vormen van alternatieve conflictoplossing, zoals een procedure via een onlineplatform of smart contract. Bovendien kan dit weer voor nieuwe conflicten zorgen, bijvoorbeeld als gevolg van het toegenomen belang van onlineplatforms en data. De belangrijke rol van digitale gegevens en digitale communicatie in het rechtsverkeer vereist daarnaast dat partijen meer aandacht besteden aan de betrouwbaarheid van deze gegevens en communicatie.
In 'Digitalisering en conflictoplossing' komen deze onderwerpen uitgebreid aan bod. De titel is uniek in zijn soort, doordat het onderwerp in de volledige breedte worden behandeld.
Digitalisering is een moderne en actuele ontwikkeling waar iedereen mee te maken heeft en die een grote invloed uitoefent op conflictoplossing. De titel bespreekt daarom diverse actuele thema’s en vraagstukken die op dit gebied spelen.
Digitalisering en conflictoplossing is van grote waarde voor zowel praktijkjuristen als academici.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Digitalisering en confl ictoplossing: een inleiding 1
P.T.J. Wolters, A.U. Janssen & P. Ortolani
1. Inleiding 1
2. Legal tech en digitalisering van rechtspraak en rechtspraktijk 4
3. Alternatieve digitale confl ictoplossing 6
4. Handhaving in een digitale wereld 7
5. De juridische eisen aan de betrouwbaarheid van digitale gegevens 8
6. Afsluiting 9
Digitaal bewijs in het bestuursrecht… Over geautomatiseerde besluitvorming, effi ciency en een rechtsbeschermingsvacuüm 11
C.L.G.F.H. Albers
1. Inleiding 11
2. Bewijs in het bestuursrecht 13
3. Geautomatiseerde besluitvorming 16
3.1 De rol van automatisering bij bestuurlijke besluitvorming 17
3.2 Volledige of gedeeltelijke geautomatiseerde besluitvorming 18
3.3 Haken en ogen aan geautomatiseerde besluitvorming in het kader van bewijs en rechtsbescherming 19
4. Digitale feitenvaststelling en feitenwaardering en de rechtsbescherming tegen digitaal genomen besluiten 22
4.1 Algemene eisen die op grond van de rechtspraak over een ‘eerlijk proces’ aan bewijs worden gesteld 23
4.2 Uitspraken van de Nederlandse bestuursrechter over digitaal genomen besluiten, bewijs en de procespositie van de burger 26
4.3 Een halfbakken oplossing? 31
4.4 Zijn er betere alternatieven voorhanden? 33
5. Conclusie 34
Digitale conflictoplossing in het arbeidsrecht: de digitale rechter is voor de menselijke maat een brug te ver, maar digitale ondersteuning is van harte welkom 37
L.G. Verburg
1. Inleiding 37
2. Een definitie van de digitale rechter 38
3. Enige overwegingen omtrent de digitale rechter: een arbeidsrechtelijke invalshoek 39
4. Enige overwegingen omtrent digitale ondersteuning bij de geschillenbeslechting: een arbeidsrechtelijke invalshoek 46
5. Concluderend 52
De vergaring en het gebruik van digitale gegevens in een strafvorderlijke context 53
M.J. Dubelaar, M.I. Fedorova & R.M. te Molder
1. Inleiding 53
2. Wat is digitaal bewijs? 54
3. De vergaring van digitale gegevens 57
3.1 Verwerking van digitale gegevens in de nationale context 58
3.2 De internationalisering van digitale bewijsvergaring 61
3.2.1 Raad van Europa 63
3.2.2 Europese Unie 65
4. Eisen aan het gebruik van digitaal bewijs 69
4.1 Recht op tegenspraak en de disclosureverplichting 70
4.2 Rechtmatigheid 73
4.3 Betrouwbaarheid 74
5. Conclusie 78
Digitaal bewijs in de civiele procedure 83
R.M. Hermans
1. Inleiding 83
2. Digitale bewijsmiddelen 84
2.1 Inleiding 84
2.2. Specifieke bepalingen met betrekking tot digitale bewijsmiddelen 86
2.2.1 Inleiding 86
2.2.2 Elektronische handtekening 86
2.2.3 Elektronisch ondertekende akten 89
2.2.4 Langs elektronische weg tot stand gekomen overeenkomsten 91
2.2.5 Openlegging boeken en bescheiden 92
2.2.6 Exhibitieplicht 93
3. Het in het geding brengen van digitale bewijsmiddelen 94
3.1 Dagvaardingsprocedure 94
3.2 Verzoekschriftprocedure 95
3.3 Digitale bewijsstukken bij digitaal procederen 96
3.4 Wetsvoorstel vereenvoudiging en modernisering bewijsrecht 97
3.5 Conclusie 97
4. De kennisneming van digitale bewijsmiddelen door de wederpartij en de rechter 98
5. De beoordeling van digitale bewijsmiddelen 100
6. Bescherming van aan de gerechten in digitale bewijsmiddelen toevertrouwde persoonsgegevens 101
7. Conclusie 103
Tenuitvoerlegging van ‘digitale’ vonnissen in Nederland 105
K.J. Krzemiński, M.M.J. Vink & T.A. Hartman
1. Inleiding 105
2. Tenuitvoerlegging van rechterlijke vonnissen 106
2.1 Tenuitvoerlegging van een Nederlands rechterlijk vonnis 107
2.2 Tenuitvoerlegging van een rechterlijk vonnis uit een EU-lidstaat 110
2.3 Erkenning en indirecte tenuitvoerlegging van een rechterlijk vonnis uit een derde land 112
3. Tenuitvoerlegging van arbitrale vonnissen 114
3.1 In Nederland gewezen arbitrale vonnissen 114
3.2 In een vreemde staat gewezen arbitrale vonnissen 118
4. Betekening voorafgaand aan tenuitvoerlegging 121
5. Conclusie 125
In de schaduw van het recht: over PayPal’s Resolution Centre en kwaliteitsstandaarden voor cODR op online platforms 129
E.M. van Gelder & J.M.L. van Duin
1. Inleiding: een spanningsveld tussen toegankelijkheid en kwaliteit 129
2. cODR op platforms in de EU: een gat in de regelgeving 131
3. Vraagtekens bij PayPal’s Resolution Centre 137
4. De zoektocht naar specifi eke kwaliteitsstandaarden voor cODR 142
5. Conclusie 146
Smart dispute resolution als de toekomst van de confl ictoplossing in de 21e eeuw? 149
A.U. Janssen & T.J. Vennmanns
1. Inleiding 149
1.1 De digitalisatie van het recht: Bijna niets is onvervangbaar in een gedigitaliseerde wereld 149
1.2 Smart dispute resolution: Het Zwitsers zakmes van de geschillenoplossing der toekomst? 152
1.2.1 Smart dispute resolution in de strikte zin 153
1.2.2 Smart dispute resolution in ruime zin 153
2. Conflictoplossing in de 21e eeuw 154
2.1 Kritiek aan statelijke rechtbanken 154
2.2 Entrepeneurship verovert de juridische dienstensector: conflictoplossing door de private sector 156
2.2.1 Nieuwe acteurs en digitale oplossingen door de sector juridische dienstverlening (legal tech) 157
2.2.2 Online dispute resolution: De vervangbaarheid van statelijke confl ictoplossing 158
2.2.2.1 De eigenschappen en het toepassingsgebied van ODR 158
2.2.2.2 Toepassingsvoorbeelden van ODR 159
3. One in two out: de digitale verbinding van onderliggende rechtsverhouding en confl ictoplossing 160
3.1 Het potentieel van smart contracts voor het beheren van rechtsverhoudingen 160
3.2 Smart dispute resolution: de digitale symbiose van overeenkomst en confl ictoplossing 162
3.2.1 Automatische executie van smart contracts: geschillenbeslechting door geschillenvoorkoming (smart dispute resolution in een ruime zin) 163
3.2.2 Forumkeuzebeding in een smart contract voor een ODR-procedure in geval van een geschil die in het kader van een smart contract ontstaan (smart dispute resolution in een strikte zin) 165
3.3 Denkbare toepassingsgebieden van smart dispute resolution-procedures 167
4. Conclusie en toekomstperspectief 169
Content moderation als digitale confl ictoplossing: Zijn sociale-mediaplatforms de rechtbanken van het internet? 171
C. Goanta & P. Ortolani
1. Inleiding 171
2. Content moderation als confl ictoplossing 173
3. Drie problemen met content moderation 179
4. Platforms die hun rechterlijke functie accepteren: het geval van de Oversight Board 182
5. Conclusie 186
Online reviews as dispute resolution on digital platforms: governance outside the realm of the law? 189
E.E.E. (Enguerrand) Marique
1. Introduction 189
2. Dispute resolution displacement: from the vanishing trial to self-enforcement 191
2.1 Bridging trust gaps with alternative dispute resolution 191
2.2 Bridging trust gaps with reputation: reviews and ratings 193
2.3 Bridging trust gaps with a technical infrastructure: blockchain 197
2.4 Comparing dispute resolution mechanisms in the digital world 198
3. Dispute resolution and reputation 199
3.1 Dispute resolution: an individual or social process? 200
3.2 Nature of reputational sanctions online 205
3.3 Reputation to enforce norms in online communities 206
4. Assessing online reputation systems: rule-of-law compliant? 209
5. Respective roles of the law and reputation in dispute resolution through online reviews 211
5.1 Expert recommendations 212
5.2 Reviews and ratings 213
5.3 Trusted fl aggers 215
6. Conclusion 217
The European Commision’s proposed Data Governance Act: some initial refl ections on the increasingly complex EU regulatory puzzle of stimulating data sharing 219
R.M. Gellert & I. Graef
1. Introduction 219
2. The proposed DGA and the GDPR: a complicated relationship? 221
2.1 General data protection issues 221
2.2 Personal and non-personal data 223
2.2.1 Parallel application 224
2.2.2 Subsequent application 226
2.3 Conclusion: colliding legal regimes? 228
3. Delegated enforcement by data intermediaries under the proposed DGA: counterproductive results? 229
3.1 The notifi cation framework for data sharing services 229
3.2 The responsibilities of data sharing services 231
3.3 Data intermediaries as neutral ‘private regulators’? 233
3.4 Need for guidance on how to balance interests protected by separate legal regimes 237
4. Conclusions 239
Het klaagpunt van de platforms: ondermijning van de rechtspraak? 241
A.A. Quaedvlieg & P. Teunissen
1. Platforms en het uitsluitend recht van mededeling aan het publiek 241
2. Het klachten- en beroepsmechanisme van de aanbieders 249
Gatekeepers and EU competition law: exploring new enforcement avenues 257
R.B. Beems, J.W. van de Gronden & C.S. Rusu
1. Introduction 257
2. Digital markets 259
3. Competition law tools and their gaps for gatekeepers 261
4. The added value of specifi c regulation: the DMA’s ex-ante rules 266
5. Enforcing the ex-ante rules: how does the DMA deal with this endeavour? 270
6. Conclusion 274
Elektronische ondertekening van rechterlijke uitspraken 279
T.F.E. Tjong Tjin Tai
1. Inleiding 279
2. De uitspraak 280
3. De grosse 283
4. Elektronische ondertekening van de uitspraak 284
5. Elektronische ondertekening van de grosse? 289
6. Conclusie 292
Attribuut-gebaseerde elektronische handtekeningen en de eIDAS-verordening 293
W.Y. Hu, F.M.J. Van den Broek, B.P.F. Jacobs & P.T.J. Wolters
1. Inleiding 293
2. Digitale handtekeningen vanuit technisch perspectief 295
2.1 Identiteit vanuit een technisch perspectief 295
2.2 Attribuut 296
2.3 Algemene eigenschappen digitale handtekening 298
2.4 Onderscheid tussen ABS en CBS 298
3. Elektronische handtekening onder de eIDAS-verordening 301
3.1 Juridische defi nitie en functies elektronische handtekening 302
3.2 CBSs en ABSs in de eIDAS-verordening 303
3.3 De juridische gevolgen van een elektronische handtekening 305
4. Use cases 306
4.1 Use case I: alleen (volledige) naam als attribuut 307
4.2 Use case II: twee attributen – naam en registratienummer 307
4.3 Use case III: vier attributen – naam, werkadres, registratienummer en medische specialisatie 308
4.4 Use case IV: geslacht en leeftijd als attributen 308
4.5 Use case V: een niet-identifi cerend attribuut 309
4.6 Use case VI: een pseudoniem als attribuut 310
5. Synthese en conclusie 312
Cybersecurity en de digitale algemene vergadering 317
I. Öncü, T.B. van Ouwerkerk, T. Salemink & P.T.J. Wolters
1. Inleiding 317
2. De algemene vergadering 318
2.1 Inleiding 318
2.2 Functies van de algemene vergadering 319
2.3 Bijeenroeping van en oproeping voor de algemene vergadering 320
2.4 Het verloop van de algemene vergadering 321
3. De digitale algemene vergadering 324
3.1 Inleiding 324
3.2 Achtergrond van het wettelijk kader van de digitale algemene vergadering 324
3.3 Vereisten voor de digitale algemene vergadering 325
3.4 De digitale algemene vergadering onder Tijdelijke wet COVID-19 326
4. Cybersecurity bij de digitale algemene vergadering 328
4.1 Inleiding 328
4.2 Het vergaderrecht 328
4.3 Het stemrecht 329
5. De juridische waarborgen met betrekking tot cybersecurity 331
5.1 Inleiding 331
5.2. De waarborgen van het elektronisch communicatiemiddel 331
5.2.1 Authenticiteit 331
5.2.2 Integriteit 332
5.2.3 Beschikbaarheid 332
5.2.4 De gevolgen van een aantasting van beveiliging 334
5.3 De waarborgen van een elektronische ontvangstbevestiging 336
5.4 De waarborgen van een bevestiging van de stemming 337
5.5 Schematische weergave van juridische waarborgen met betrekking tot cybersecurity 338
6. Conclusie 339
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan