In Facebook The inside story vertelt Silicon Valley journalist Steven Levy het grote verhaal van Facebook en Mark Zuckerberg. Van de start van het bedrijf, TheFacebook in 2006, tot het wereldwijde sociale media netwerk dat Facebook, en haar sub-brands Instagram, Messenger en WhatsApp nu zijn. Met ruim 3 miljard verbonden gebruikers die dagelijks verhalen, foto’s en video’s met elkaar delen. Levy heeft in de periode 2016 – 2019 uitgebreid toegang gehad tot de topmensen in het bedrijf waaronder Zuckerberg en Sheryl Sandberg (COO). De focus van het boek, grofweg de helft, gaat over de voor het bedrijf zeer moeilijke periode vanaf 2016 en de aanleidingen die daar voor waren. (Levy geeft voor de eerste startjaren credits aan The Facebook Effect van David Kirkpatrick.)
Facebook is sinds 2006 het werk van een kleine groep mannen die, begonnen op Harvard, hun vleugels uitsloegen naar Silicon Valley. Na een aantal jaren stormachtige groei nam met de opkomst van mobiele telefonie sociale media in de betekenis toe. De inkomsten (uit voornamelijk reclames) stegen snel en investeerders stonden in de rij om geld in deze machine te stoppen. In de periode van 2010 tot 2015 stond groei, groei, groei boven aan de agenda van elke activiteit. Groei door nieuwe functionaliteit of door andere bedrijven over te nemen.
Er was een apart Growth-team met alleen maar de exponentiele groei focus. De problemen die Facebook vanaf 2016 onder ogen kreeg bleken veelal veroorzaakt door de keuzes die in deze Growth periode gemaakt zijn. Het beschikbaar stellen van Facebook-gebruikers gegevens (en hun vrienden) via zogenaamde ‘api’s’, de News Feed, de koppeling van deze Feed aan uitingen van adverteerders, enzovoort. Daarnaast gaf Facebook bakken met geld uit om bedrijven te kopen. Voor de beursgang van 2012 lijfde het Instagram, Whatsapp en Oculus in. Kosten: vele miljarden. Het aantal gebruikers groeide spectaculair. Maar de oprichters van deze bedrijven hadden de vrijheid hun eigen ding te doen. Whatsapp genereerde weinig geld en concurreerde openlijk met het Messenger-product.
In 2016 begon het management van Facebook inzicht te krijgen in de verschillende manieren waarop misbruik gemaakt werd van het platform. Het platform bleek op verschillende manieren gebruikt te zijn bij de Amerikaanse verkiezingen van 2016. Het varieerde van Macedonische fake-accounts die gemaakt werden om reclame te maken. Interventie van door Russische hackers aangestuurde kanalen om pro-Trump en anti-Clinton content op de site te krijgen. Tot aan het nieuws in 2018 dat het bedrijf Cambridge Analytica data bezat van tussen de 50 en 80 miljoen Amerikaanse Facebook-gebruikers en via micro targeting invloed op de Amerikaanse verkiezingen wist uit te oefenen.
Was Facebook in de begin jaren ‘10 nog de onbetwiste kampioen van de sociale media, een katalysator voor opstanden in het Midden-Oosten, vanaf 2016 werd het bekritiseerd, beschimpt en aangeklaagd. Mark Zuckerberg moest zich persoonlijk verantwoorden voor het Amerikaanse en Europese parlement.
De maatregelen die Facebook ging nemen, zoals het beoordelen van content die niet voldeed aan de richtlijnen, opsporen en verwijderen van fakenews, leidde weer tot zijn eigen problemen. Het personeel dat aangenomen werd om de eindeloze stroom porno, geweld en andere foto’s en video’s te beoordelen en te verwijderen, deed dit tegen slechte arbeidscondities (beschreven in De achterkant van Facebook).
Facebook had moeite om weg te blijven uit de discussie of het een sociaal media platform (gebruikers-gegenereerd) was of een uitgever verantwoordelijk voor de content. Toen een medewerker de iconische foto van het door napalm getroffen meisje uit de Vietnam oorlog van de Facebook-pagina van een Noorse krant verwijderde (naakt én geweld) bemoeide zelfs de Noorse premier zich met de discussie.
En in de tussentijd doemde ook steeds weer de almachtige rol van Mark Zuckerberg op. Facebook was en bleef zijn ‘kindje’. De visie die hij in 2006 had opgeschreven, een community waar de hele wereld contact kon leggen en dat zou bijdragen aan vrede en geluk op aarde, staat nog steeds. In 2017 scherpte hij deze visie aan tot ‘for the past decade, Facebook has focused on connecting friends and families. With that foundation, our next focus will be developing the social infrastructure for community -- for supporting us, for keeping us safe, for informing us, for civic engagement, and for inclusion of all’.
Wat Facebook The Inside Story zo waardevol maakt is dat deze hele rollercoaster is geschreven met de emotie en inzichten van de betrokkenen. Zuckerberg, Sandberg, vrijwel de hele top van Facebook en de oudgedienden, de oprichters van Whatsapp, Oculus en Instagram die uiteindelijk allemaal moesten vertrekken. Ze konden openhartig zijn en Mark vond het goed.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
